Cô gái Việt ở Harvard

Cô gái Việt ở Harvard

(GDTĐ) – Bốn năm trước, Lã Hồ Thị Minh Khuê là một cái tên khiến mọi người tò mò khi cô là ứng viên Việt Nam duy nhất giành suất học bổng toàn phần “khủng” trị giá 320.000 USD của ĐH Harvard. Cô gái ấy đã có những chia sẻ thú vị về hành trình “chạm tay” vào cánh cổng ngôi trường danh giá thế giới, luôn có sự đồng hành của người mẹ tuyệt vời, chị Hồ Thị Hải Âu. Trở về thăm Việt Nam trong những ngày đầu năm 2018 này, Lã Hồ Thị Minh Khuê đã có những chia sẻ cởi mở trong chương trình giao lưu: “Chuyện được kể từ Harvard” tại Hà Nội…

Học để thấy cuộc sống đẹp

Khác với sự tưởng tượng về một cô gái chỉ có học và nghiên cứu, Khuê nữ tính, xinh xắn và chau chuốt. Mặc dù, là một trong 16 sinh viên Việt Nam đang theo học tại Harvard, nhưng Minh Khuê không bị cuốn theo lịch học dày đặc. Ngoài học, Khuê vẫn chơi đàn và vẽ, dự triển lãm tranh ở trường và hoàn toàn không tách biệt với cuộc sống. Khuê thẳng thắn chia sẻ, sai lầm của nhiều học sinh khi chọn trường đại học là bị ảnh hưởng bởi danh tiếng, thứ hạng của trường, chỉ mong có được tấm bằng tốt, tìm được một công việc lương cao, làm hài lòng bố mẹ. Mục tiêu này sẽ làm mất đi vẻ đẹp và ý nghĩa của việc học tập. Nếu ai muốn nghiên cứu nghệ thuật hoặc làm kỹ sư, Harvard có thể không phải là nơi có thế mạnh. Bạn cần tìm hiểu những trường chú trọng vào lĩnh vực mình đam mê, dù danh tiếng có thể không bằng. Chỉ khi tìm đúng môi trường để phát triển, bạn mới có chỗ đứng trong cộng đồng, được mọi người công nhận. Theo Khuê, đại học chỉ là một phần nhỏ của cuộc sống, không phải một cột mốc để mình dừng lại, bị hẫng rồi tự hỏi bây giờ bản thân phải làm gì.

Dù không thể nói hết những khó khăn, nỗ lực khi là một nữ sinh viên quốc tế tại ngôi trường danh tiếng hàng đầu thế giới, nhưng theo Khuê, mỗi người trẻ không thể thiếu đức tính tự tin và độc lập. Minh Khuê khẳng định, em phải nỗ lực hơn sinh viên bản địa rất nhiều lần để có thể tìm và nắm bắt những cơ hội thực tập công việc trong môi trường hội tụ rất nhiều khối óc “siêu đỉnh”. Mặt khác, là một cô gái hiện đại, Khuê luôn cố gắng chứng minh bản thân có thể làm việc, học tập độc lập, không thua kém nam giới bởi có lần đi ứng tuyển vào vị trí thực tập, người tuyển dụng nam có nói với cô rằng: “cô gái chân yếu tay mềm thì làm được gì?”. Chính những định kiến về giới đâu đó trong cuộc sống khiến cô gái trẻ càng thêm nỗ lực, tin vào những điều mình làm, để thay đổi một cái nhìn về những cô gái đi theo học thuật.

Không những thế, vì là một sinh viên quốc tế một mình ở Mỹ, mỗi ngày, cô gái Việt bé nhỏ đều phải chiến đấu với những áp lực, nỗi lo lắng và các vấn đề trong cuộc sống. Cô cho rằng, trong nhiều truyện cổ tích, nữ chính ngồi khóc thì sẽ có bà tiên hoặc hoàng tử đẹp trai đến cứu. Điều đó khiến cho người con gái có tâm lý phụ thuộc, thụ động. Nếu Lọ Lem không có váy đẹp thì phải tự đi may. Bởi thực tế, đâu phải con gái cứ xinh là hạnh phúc như trong truyện cổ tích. Xinh còn phải giỏi, thông minh, nhân đạo, có tình yêu thương… mới tìm được hạnh phúc đích thực. Cuộc sống ngoài đời thường khác với truyện cổ tích, Lã Hồ Thị Minh Khuê phân tích. Bởi thế, khi có bất cứ vấn đề nào trong cuộc sống, cô thường tự hỏi bản thân mình trước tiên, để đi tới quyết định.

Minh Khuê chia sẻ, chúng ta không thể sống thiếu đồng loại và không phải sống không cần ai nhưng không nên trông chờ ai đó đến giúp đỡ mình. Không ai giúp đỡ chúng ta vẫn phải tự vượt qua. Bởi nếu sống với tâm thế trông chờ người khác đến giúp mình, tức là chúng ta kỳ vọng thì ắt sẽ có thất vọng.

Chia sẻ về sự khác biệt giữa môi trường học ở ngôi trường danh giá Harvard với môi trường giáo dục ở Việt Nam, Minh Khuê cho rằng mọi sự so sánh đều vô cùng khó, bởi không có môi trường nào hoàn hảo. Tuy thế, điều cô học được rất nhiều ở trường đại học Harvard là cách họ dạy sinh viên không phải để kiếm được nhiều tiền, có địa vị xã hội cao… mà để cho sinh viên được tự học, được tiếp xúc với những giáo sư nổi tiếng, những tài liệu nghiên cứu hàng trăm năm. Harvard là nơi để truyền lửa cho nhau. Và từ những gì học được ở môi trường này, Khuê có cơ hội nhìn lại bản thân một cách khách quan và tự khai phá chính mình.

Cô bộc bạch: Giáo dục ở Mỹ cho em suy nghĩ tích cực, thả lỏng bản thân mình. Em muốn học triết thì em học triết, muốn học các nền văn hóa cổ ở châu Âu em cũng được học. Những điều đó làm cho cuộc sống, tâm hồn của em đẹp hơn chứ không phải cho em công việc có nhiều tiền.

Mẹ và con gái

Về nhà trong kỳ nghỉ cuối cùng của thời sinh viên, Minh Khuê nói cô thích tâm sự với mẹ về chuyện tình yêu và nhiều câu chuyện khác trong cuộc sống thường ngày. Bởi từ bé, mẹ luôn là người bạn, luôn hiểu con gái cần những gì. Mẹ luôn dạy Khuê, một người phụ nữ hiện đại phải có sự nghiệp thành công, biết giao tiếp tốt, có nhiều bạn, biết chăm lo cho chồng con nhưng vẫn phải biết chăm chút cho bản thân luôn xinh đẹp.

Minh Khuê cho biết: “Mẹ tôi là một người vĩ đại, điều đầu tiên mà mẹ dạy tôi đó chính là tình yêu con hết mình. Đặc biệt, mẹ rất tâm lý, mẹ hiểu được con gái cần gì và muốn gì. Mẹ ủng hộ việc tôi làm đẹp, vì người phụ nữ hơn đàn ông ở vẻ đẹp, sự tự tin, khéo léo và mềm mại mà người đàn ông không thể có được. Bên cạnh tình yêu, mẹ cũng có chút nghiêm khắc nữa. Mặc dù sự nghiêm khắc của mẹ đôi khi khiến tôi cảm thấy khó chịu thế nhưng đến nay, tôi biết ơn vì sự nghiêm khắc đó”.

Nhà văn Hồ Thị Hải Âu, người mẹ luôn được Minh Khuê nhắc tới – người đã viết cuốn sách: “Mẹ Việt cùng con bước ra toàn cầu” cũng bày tỏ: Làm cha mẹ phải luôn luôn hành động, vì không ai khác có thể thay cha mẹ hành động được. Đối với tôi, tôi luôn coi con như một người bạn, mỗi ngày, mỗi giờ được song hành cùng con là điều tôi cảm thấy quý giá, để truyền cho con kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn. Bởi tôi luôn suy nghĩ, nhỡ một ngày nào đó tôi không thể nắm tay con được nữa thì sao? Vì thế, hãy sống như thể hôm nay là ngày cuối của cuộc đời. Nền giáo dục nào cũng có những mặt được và khiếm khuyết, nhưng điều tôi muốn nói, giáo dục gia đình chính là nền tảng. Tôi dạy con để con được làm những điều con thích, những điều lương thiện, tốt đẹp, mạnh mẽ… Khi con vui, tôi cũng cảm thấy hạnh phúc với những điều đó.

Là HỒ Thị Minh Khuê và mẹ – nhà văn Hồ Thị Hải Âu

Trong gần 21 năm qua, tuy có nhiều quan điểm bất đồng với con nhưng trong tận đáy lòng mình chị Hải Âu tự hào về điều đó, bởi Minh Khuê dần trở nên độc lập và có thể sống trong một xã hội rộng lớn hơn. Để gần gũi với con, chị Hải Âu luôn khuyến khích con nói chuyện với mẹ bằng khẩu ngữ như với bạn bè cùng trang lứa. Trái với những ông bố bà mẹ luôn giám sát và đề phòng mọi thứ, chị tin rằng chúng ta không thể thay đổi cuộc sống nhưng có thể thay đổi bản thân.  “Hôm nay bạn là mẹ của một đứa con 2 tuổi, nhưng 10 năm sau bạn sẽ là mẹ của một đứa con 12 tuổi. Bạn không thể mang tâm lý của một người mẹ có con 2 tuổi mãi được mà hãy trưởng thành lên. Tuy nhiên, tâm hồn bạn cũng phải trẻ trung như lứa tuổi của con để có cơ hội được con chia sẻ. Nếu muốn làm một người quản lý, kiểm soát và dè chừng thì bạn sẽ không thành công”, chị Hải Âu bày tỏ quan điểm.

Bởi theo chị, các thế hệ mãi mãi không bao giờ có thể hiểu nhau. Đừng trách móc tại sao mẹ không hiểu con, tại sao con không hiểu mẹ. Hãy nhìn vào ánh mắt, niềm đam mê và khát vọng của con, nếu cảm thấy bản chất của việc đó là thiện lương, hãy ủng hộ bằng tất cả trái tim và trí tuệ của mình. Tuy nhiên, dù không áp đặt con nhưng khi con chưa đủ tuổi thành niên, có những việc bố mẹ phải đứng ở vị trí là người quyết định. Biết nhu biết cương, bạn mới không sa vào tình yêu con mù quáng.

Cho con học piano, học vẽ, bơi lội, ngoại ngữ từ khi còn bé, chị bị nhiều người đặt câu hỏi: “Học nhiều thế thì sau này làm gì?” Thực tế, đó là áp lực vô cùng lớn đối với chị bởi chị một mình nuôi con, kinh tế không dư giả, gia đình không có truyền thống nghệ thuật, con lại không có biểu hiện về năng khiếu, tuy vậy chị vẫn quyết tâm mua đàn, thuê thầy piano giỏi cho Minh Khuê. Theo chị, chúng ta khó bao dung với con vì chúng ta nghĩ con là quyền sở hữu của mình. Nhưng trái lại, khi con cái được xem bố mẹ không như bậc bề trên mà như những người bạn thì mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái càng ít xa lạ, càng ít làm tổn thương nhau hơn.

Uyên Na – – nguồn: Tạp chí Giáo dục Thủ đô số 100, tháng 4/2017